Stopa referencyjna to stopa wzorcowa stosowana jako punkt odniesienia dla określenia oprocentowania produktów finansowych, takich jak pożyczki czy kredyty hipoteczne. Stopa referencyjna pomaga ustanowić standard określania stóp procentowych i stanowi podstawę do porównań między różnymi produktami finansowymi. Pozwala to na sprawiedliwe i przejrzyste ustalanie cen, ułatwiając skuteczne funkcjonowanie rynków finansowych i wspierając zaufanie do systemu finansowego.
Stopa referencyjna NBP – od czego zależy jej wysokość?
Stopa referencyjna ustalana jest przez Narodowy Bank Polski (NBP) na podstawie średniego oprocentowania, po jakim banki pożyczają środki na rynku międzybankowym. Stopa ta jest obliczana na podstawie danych z najbardziej płynnych transakcji na rynku międzybankowym w systemie WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate). Następnie NBP ustala własną stopę referencyjną, biorąc pod uwagę:
- Stanowiska polityki pieniężnej: Decyzje i stanowisko polityki pieniężnej NBP odgrywają kluczową rolę w ustalaniu stopy referencyjnej. NBP dostosowuje stopę referencyjną do celów swojej polityki pieniężnej, takich jak kontrola inflacji, stabilizacja kursu walutowego czy wspieranie wzrostu gospodarczego.
- Oczekiwania inflacyjne: NBP przy ustalaniu stopy referencyjnej bierze pod uwagę oczekiwania inflacyjne. Inflacja wpływa na koszt pożyczek, więc NBP może dostosować stopę referencyjną, aby utrzymać oczekiwania inflacyjne w ryzach.
- Wzrost gospodarczy: Stan gospodarki i oczekiwania dotyczące wzrostu gospodarczego również odgrywają rolę w ustalaniu stopy referencyjnej NBP. NBP może dostosować stopę referencyjną, aby wesprzeć wzrost gospodarczy lub zapobiec przegrzaniu gospodarki.
- Warunki na rynku finansowym: Przy ustalaniu stopy referencyjnej NBP bierze również pod uwagę aktualne warunki panujące na rynkach finansowych, takie jak poziom stóp procentowych, warunki kredytowe, płynność.
Czynniki te są łącznie brane pod uwagę przy ustalaniu stopy referencyjnej NBP, która jest wykorzystywana jako benchmark do ustalania oprocentowania różnych produktów finansowych w Polsce.
Jak jest ustalana stopa referencyjna?
Narodowy Bank Polski ustala stopę referencyjną na podstawie średniej stopy procentowej, po której banki pożyczają sobie nawzajem środki na rynku międzybankowym. Stopa referencyjna obliczana jest na podstawie danych z najbardziej płynnych transakcji na rynku międzybankowym w systemie WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate).
NBP przeprowadza ankietę wśród banków i zbiera ich notowania dla różnych terminów zapadalności (zazwyczaj overnight, 1 tydzień, 1 miesiąc, 3 miesiące, 6 miesięcy, 12 miesięcy), a następnie wylicza średnią z tych notowań w celu określenia stopy referencyjnej. Proces ten odbywa się zazwyczaj codziennie, a stopa referencyjna jest następnie publikowana przez NBP.
Stopa referencyjna NBP jest benchmarkiem wykorzystywanym jako punkt odniesienia przy ustalaniu oprocentowania produktów finansowych, takich jak pożyczki czy kredyty hipoteczne, w Polsce. Stopa referencyjna pomaga ustalić standard określania stóp procentowych i stanowi podstawę do porównań pomiędzy różnymi produktami finansowymi.
Prognoza wysokości stopy referencyjnej na początek 2023 roku
Z początkiem nowego roku, Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała się na utrzymanie stopy referencyjnej na poziomie 6,75%. Z prognoz na najbliższy czas wynika, że okres podnoszenia stóp procentowych można uznać za zakończony. Jednocześnie z powodu aktualnych warunków ekonomicznych nie można liczyć na spadek stóp procentowych przed III-IV kwartałem tego roku*.
*Na podstawie analizy PKO Banku Polskiego.
Wysokość stopy referencyjnej a kredyty bankowe
Stopa referencyjna Narodowego Banku Polskiego (NBP) jest benchmarkiem stosowanym do ustalania oprocentowania produktów finansowych, w tym kredytów bankowych. Banki często wykorzystują stopę referencyjną NBP jako punkt wyjścia do ustalania oprocentowania kredytów, które oferują klientom. Stopa referencyjna służy jako punkt odniesienia, który pomaga bankom określić poziom odsetek, które muszą pobierać, aby osiągnąć zysk, a jednocześnie być konkurencyjnym na rynku.
Gdy NBP podnosi stopę referencyjną, sygnalizuje to, że zaciąganie kredytów staje się droższe i banki prawdopodobnie również podniosą oprocentowanie swoich kredytów. Z drugiej strony, gdy NBP obniża swoją stopę referencyjną, zaciąganie kredytów staje się mniej kosztowne, a banki mogą również obniżyć oprocentowanie swoich kredytów.
W ten sposób stopa referencyjna NBP może mieć bezpośredni wpływ na koszt zaciągania kredytów przez konsumentów i przedsiębiorstwa w Polsce, a także na popyt na kredyty. Stosując stopę referencyjną jako punkt odniesienia, NBP pomaga zapewnić pewien poziom spójności i stabilności w systemie finansowym, co sprzyja zaufaniu i stabilności na rynku finansowym.
